Tekenencefalitis TBE | GGD Kennemerland

Geplaatst op: 10-06-2024 om 10:42 uur
Laatst gewijzigd op: 10-06-2024 om 12:23 uur

Tekenencefalitis (TBE)

Tekenencefalitis is een ziekte waarbij de hersenen ontstoken kunnen raken. Je kunt het krijgen door een beet van een teek die het TBE-virus bij zich draagt. De kans dat je in Nederland TBE oploopt is gelukkig erg klein.

Wat is TBE?

Bekijk de video.

Hoe krijg je TBE?

Teken kunnen besmet zijn met het TBE-virus* Als zo’n besmette teek jou bijt, komt het virus terecht in je lichaam. Dit gebeurt al binnen enkele minuten na de beet. De teek snel verwijderen kan TBE dus niet voorkomen.

Teken kunnen ook de ziekte van Lyme overbrengen. Deze ziekte kun je in de meeste gevallen wel voorkomen als je de teek binnen 24 uur na de beet verwijdert. Daarom blijft het belangrijk om jezelf te controleren als je in het groen bent geweest.

Een zeer zeldzame manier om besmet te raken met het TBE-virus is door het drinken van besmette rauwe melk of het eten van besmette rauwmelkse zuivel. Als dieren zoals schapen, geiten en koeien door een besmette teek gebeten worden, komt het virus in de melk terecht.

Waar komt het voor?

Tot voor kort kwam het TBE-virus alleen in het buitenland voor. Maar in 2015 is het virus voor het eerst in Nederland bij teken aangetroffen en bij een persoon die het in Nederland had opgelopen. Gelukkig is de kans dat je in Nederland TBE oploopt heel klein, omdat slechts een zeer klein aantal teken besmet is met het TBE-virus. De kans dat je door een tekenbeet de ziekte van Lyme krijgt is veel groter.

Het TBE-virus komt meer voor in landen als Oostenrijk, Zwitserland, Duitsland, het zuiden van de Scandinavische landen, Noordoost-Frankrijk en Zuid-Engeland. Ook in Rusland en in bepaalde gebieden in Centraal-Azië komt het TBE-virus voor.

Het RIVM houdt bij hoeveel mensen ernstig ziek worden door in Nederland opgelopen TBE en onderzoekt de verspreiding van het virus in wilde dieren en teken.

Vaccinatie tegen TBE

Er is een vaccin dat voor meer dan 95 procent beschermt tegen TBE. In principe is er geen reden om je in Nederland hiervoor te laten vaccineren. Er zijn uitzonderingen als je bijvoorbeeld voor je beroep veel in de natuur bent zoals boswachters.

Ga je voor lange tijd naar gebieden waar tekenencefalitis veel voorkomt? Dan kun je wel een serie prikken tegen tekenencefalitis halen. Dit raden we aan voor sommige delen van Europa, zoals Duitsland en Oostenrijk en delen van Azië. Kijk voor meer informatie op de website van GGD Reisvaccinaties.

Wat zijn de klachten bij TBE?

De meeste mensen met tekenencefalitis hebben geen of nauwelijks klachten. Krijgt iemand wel klachten, dan verloopt de ziekte vaak in twee fasen:

In de eerste fase kun je last krijgen van koorts, vermoeidheid en hoofdpijn. Deze fase duurt meestal twee tot zeven dagen. Hierna volgt een periode van ongeveer een week zonder klachten.
Daarna volgt de tweede fase waarbij je last kunt krijgen van ernstige hoofdpijn, koorts en hersenontsteking. Dan is ziekenhuisopname nodig. Een deel van deze patiënten houdt neurologische restverschijnselen zoals doofheid of verlamming. Ongeveer 1 à 2 procent van de patiënten met een hersenontsteking door de Europese variant overlijdt. Er zijn geen medicijnen tegen tekenencefalitis.

Lees meer over TBE op de website van het RIVM >

Voorkomen van een tekenbeet

Het beste is om een tekenbeet te voorkomen als je de natuur in gaat. Dit doe je door:

Beschermende kleding te dragen.
Onbedekte huid in te smeren met een middel dat DEET bevat.
Op de paden te blijven en hoog gras en dicht struikgewas te vermijden.

Controleer jezelf altijd ook altijd na afloop op tekenbeten. Lees hoe je dat het beste kunt doen >

*De afkorting TBE staat voor het Engelse ‘Tick-borne encephalitis’. Een andere naam voor deze ziekte is Frühsommer meningoenzephalitis (FSME).